„Ustawa incydentalna” zawetowana przez prezydenta (2025)

Prezydent Andrzej Duda podjął decyzję o zawetowaniu tzw. ustawy incydentalnej — poinformowała wponiedziałek szefowa KPRP Małgorzata Paprocka. Oznacza to, że ustawa wróci doSejmu. Wniosek prezydenta można odrzucić większością 3/5 głosów wobecności conajmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Przedstawiając decyzję prezydenta, Paprocka podkreśliła rolę prezydenta jako m.in. „strażnika konstytucji”. Przypomniała także, że prezydent „stał murem za sędziami, za statusem sędziów, nienaruszalnością powołań sędziowskich itrójpodziałem władzy”.

W tym kontekście — jak mówiła — trudno było oczekiwać, by prezydent zaakceptował zapisy zawarte wtzw. ustawie incydentalnej, cowcześniej sygnalizował wrozmowach zmarszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią. „Pan prezydent podjął decyzję (...), aby tę ustawę zawetować, czyli skierować ją doponownego rozpatrzenia przez Sejm”—poinformowała.

Dlaczego taka decyzja?

Paprocka powiedziała, że wliczącym kilkadziesiąt stron uzasadnieniu decyzji prezydenta przywołano m.in. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego iinnych sądów. Wskazała jednocześnie natrzy najważniejsze motywy decyzji prezydenta.

Jak mówiła, głównym motywem były „kwestie związane znienaruszalnością powołań sędziowskich”. Przypomniała, że ustawa przesuwała kompetencje dostwierdzenia ważności wyborów wwyborach uzupełniających doSenatu iw wyborach prezydenckich zIzby Kontroli Nadzwyczajnej iSpraw Publicznych na15 sędziów Sądu Najwyższego znajdłuższym stażem orzeczniczym wSN.

Paprocka podkreśliła przy tym, że dotej pory Izba stwierdzała ważność wyborów prezydenckich, parlamentarnych, europarlamentarnych, samorządowych ite orzeczenia nigdy nie były kwestionowane, wtym również przez większość parlamentarną, która dzisiaj wPolsce rządzi. „Cały problem zkwestionowaniem orzeczeń tej Izby, zkwestii statusu sędziów orzekających wtej izbie - profesjonalistów, doskonałych fachowców (...) - rozpoczął się wraz zdecyzją o niewykonaniu orzeczeniu SN dotyczącego finansowania głównej partii opozycyjnej, czyli Prawa iSprawiedliwości” —dodała.

„Nie da się nie dostrzegać powiązania próby zmiany składu SN ztym że niewykonanie orzeczenia tej Izby, kwestionowanie orzeczenia tej Izby przez obecny rząd, przede wszystkim przez ministra finansów, będzie mogło być podnoszone jako argument wskazujący nanierówność wyborów”— mówiła.

Druga kwestia, o której mówiła Paprocka, tomoment przeprowadzenia zmian. Szefowa KPRP przypomniała, że zorzecznictwa TK wynika zasada tzw. ciszy legislacyjnej wobrębie prawa wyborczego, czyli zakazu wprowadzania ważnych zmian wprawie wyborczym nasześć miesięcy przed wyborami. Trzecia kwestia dotyczy „politycznej dyskusji wokół kampanii wyborczej”. Paprocka nawiązała przy tym m.in. doinformacji dot. okrągłego stołu napoziomie Unii Europejskiej ws. wyborów prezydenckich.

„Panu prezydentowi bardzo zależy natym, żeby kampania przebiegła wsposób spokojny, aby toPolacy dokonali wyboru swojego najważniejszego przedstawiciela”—zapewniła Paprocka.

„Komisja Europejska tonie są apolityczni urzędnicy, tylko tosą członkowie określonych ugrupowań politycznych, często również mających jasne sympatie polityczne. Te propozycje, stworzenia okrągłego stołu, które padają zust osoby, która bardzo jasno wskazywała swoje preferencje polityczne codojednego ze startujących kandydatów. Mamy już doświadczenia bardzo złe zblokowaniem środków KPO napoziomie unijnym, aby wpłynąć nawybory, wtamtym czasie wybory parlamentarne wPolsce”—podkreśliła.

Co jest założeniemtzw. ustawy incydentalnej?

Głównym założeniem tzw. ustawy incydentalnej, „o szczególnych rozwiązaniach wzakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych zwyborami prezydenta RP oraz wyborami uzupełniającymi doSenatu RP, zarządzonymi w2025 r.”, jest to, że o ważności wyboru prezydenta w2025 r. miałoby orzekać 15 sędziów najstarszych służbą nastanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Dodatkowo, protesty wyborcze oraz sprawy, wktórych złożono środki odwoławcze od uchwał PKW miał rozpatrywać trzyosobowy skład sędziowski, losowany spośród tych 15 sędziów.

Pierwotny projekt, zaproponowany przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię, przewidywał, że o ważności wyboru prezydenta orzekałyby trzy połączone izby Sądu Najwyższego: Karna, Cywilna oraz Pracy iUbezpieczeń Społecznych. Problemem podnoszonym przez część środowiska prawniczego był fakt, że wpołączonych izbach SN nadal zasiadają tzw. neosędziowie — czyli sędziowie powołani przy udziale KRS po 2017 r., dlatego też przepisy zmieniono, przyjmując poprawkę zgłoszoną przez klub PSL-Trzecia Droga.

Czytaj też:Szkolenie wojskowe również dla kobiet? Szef MON zdradza szczegóły [SPRAWDŹ]